Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Ayrımı

Evlilik birliğinin karı ve kocanın özgür irade beyanları doğrultusunda kurulması ile eşler arasında 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu gereği aksine bir sözleşme yapılmadıkça edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli olmaktadır. İlgili kanunun 236. Maddesinde düzenlendiği üzere her eş veya onun mirasçıları, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olmaktadır ve alacaklar takas edilebilmektedir. Kanunen geçerli olan mal rejimine konu mal varlıkları, eşlerin evlilik birliği içerisinde edinmiş olduğu mallardır. Bu hususta edinilmiş mal ve kişisel mal ayrımının yapılması mal rejiminin tasfiyesi aşaması için önem taşımaktadır. Edinilmiş malların neler olduğu TMK m.219’ da sayılmıştır. TMK’ya göre, eşlerin edinilmiş malları özellikle şunlardır:

1. Çalışmasının karşılığı olan edimler:Evlilik birliği içerisinde eşlerin bedensel ve zihinsel çalışmalarının karşılığı olarak elde ettikleri maaş, aylık ücret, yevmiye, bahşiş gibi gelirler.
2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşların veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler:Evlilik birliği içerisinde eşlerin aldıkları emekli maaşı, işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği, emekli ikramiyesi, yaşlılık maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi ödemeler.
3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar: Trafik ve iş kazaları nedeniyle eşlere ödenen tazminatlar.
4. Kişisel malların gelirleri:Tasfiyeye tabi olmayan kişisel mallardan elde edilen gelirler edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin miras yoluyla elde edilen taşınmazın kiralanması sonucu elde edilen kira gelir edinilmiş mal olarak kabul edilmekte ve tasfiyeye tabi olmaktadır.
5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler:Evlilik birliğinin devamı süresince edinilmiş malların yerine geçen değerlerde edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin eşlerden birinin evlilik birliği içerisinde çalışma karşılığı elde ettiği gelir ile İzmir/Bornova’ da bir ev alması ve bu evi daha sonradan satarak elde edilen gelirle bir araba alması durumunda artık bu araba da edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir.

İzmir’de Boşanma davalarına bakan avukat Av.Rahmi Barış KETBOĞA edinilmiş mallara katılma rejim uygulamalarının önemine dikkatleri çekmektedir. Yukarıda belirtildiği üzere kanunda edinilmiş mal olarak tanımlanan haller sınırlı sayıda olmayıp hâkim mal tasfiyesi sırasında nelerin edinilmiş mal olduğunu belirleyecektir. Kişisel mallar ise edinilmiş malların aksine mal tasfiyesi sırasında paylaştırılmayıp her eşin kendi tasarrufunda kalmaktadır. Mal tasfiyesi esnasında eşler, birbirlerinde kalan kişisel mallarını geri alabilmektedir. MK’nın 220. maddesinde nelerin kişisel mal olduğu sayılmıştır. TMK’ya göre bir eşin kişisel malları şunlardır:

1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya:Kişinin şahsi kullanımına özgülenen mallardır. Mücevher, giyim eşyaları, makyaj malzemeleri, dizüstü bilgisayar, gözlük, tıraş makinesi gibi eşyalar.
2. Mal rejimi başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri:Kişinin 01.01.2002 tarihinden önceki malları ile evlenmeden önceki malları kişisel mallarıdır. Aynı şekilde eşlerden birisine miras kalan mallar da kişisel mal olarak sayılmaktadır. Kişilerin şans oyunlarından (piyango, iddia, süper loto…) ve şansa dayalı yarışmalardan elde ettikleri gelirler gibi karşılıksız kazandırmalar da kişisel mal olarak kabul edilmektedir.
3. Manevi tazminat alacakları:Eşlerin evlilik birliği süresince kişisel zararlarının karşılığı olarak elde ettikleri manevi tazminatlarda kişisel mal sayılmaktadır.
4. Kişisel mallar yerine geçen değerler:Evlilik birliğinin devamı süresince kişisel malların yerine geçen değerler de kişisel mal olarak kabul edilmektedir. Örneğin, evlilik birliği içerisinde eşlerden birine İzmir’ de miras yoluyla ev kalmış ve bu eş, evi daha sonradan satarak elde ettiği gelirle araba almışsa artık bu araba da kişisel mal olarak kabul edilmektedir.

Yukarıda kişisel mal olarak sayılanlar kanundan doğan haller olmakla birlikte eşler kendi aralarında yapacakları mal sözleşmesi ile aşağıdaki hususlarda anlaşabilmektedir;

1. Bir mesleğin icrası veya işletmenin faaliyeti sebebiyle doğan ve edinilmiş mallara dâhil edilmesi gereken malvarlığı değerlerinin kişisel mal sayılması,
2. Kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dâhil olmaması.

Mal tasfiye işlemlerinin başlaması ile birlikte, eşlerin bütün malları aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilmektedir.

İzmir boşanma avukatı Av.Barış KETBOĞA ve ekibi malların paylaşılmasında iki tarafla da birlikte toplantılar düzenlenmesi gerektiğini belirtmektedir. Bir malın kişisel malı olduğunu iddia eden eşin bu iddiasını kanıtlaması gerekmektedir. Aksi halde malların eşlerden hangisine ait olduğunun belirlenememesi durumunda bu mallar eşlerin paylı mülkiyetinde kabul edilecektir. Bu hususta eşlerin hak kaybına uğramaması için edinilmiş malların tasfiyesine ilişkin olan mal rejimi davasında hukuki yardım almaları büyük önem arz etmektedir. İzmir’de bulunan hukuk büromuzdan yardım alabileceğiniz gibi İzmir’de bu konuda uzmanlaşmış pek çok boşanma avukatına danışarak da hak kaybı yaşamanızın önüne geçebilirsiniz.